ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ

Εάν νομίζατε ότι το έντερο είναι μόνο για την πέψη, μπορεί να εκπλαγείτε όταν διαβάσετε ότι παίζει έναν σημαντικό ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα. Επιπλέον, η εντερική μικροχλωρίδα είναι θεμελιώδης στις διαδικασίες και των δύο συστημάτων.

Υπάρχουν πολλές εκατοντάδες διαφορετικά είδη βακτηρίων, τα οποία εντοπίζονται ευρέως στο παχύ έντερο. Η γαστροεντερική οδός είναι αποστειρωμένη κατά τη γέννηση, αλλά γρήγορα αναπτύσσει εντερική μικροχλωρίδα, που ποικίλλει ανάλογα με παράγοντες όπως ο τρόπος γέννησης, η βρεφική διατροφή, η χρήση αντιβιοτικών, η δίαιτα και η ηλικία.
 Η μικροχλωρίδα και η πέψη
Η κύρια λειτουργία του εντέρου είναι η πρόσληψη νερού και θρεπτικών συστατικών. Ο εξειδικευμένος ρόλος που έχει στην πέψη η ευρισκόμενη στο παχύ έντερο
μικροχλωρίδα είναι να ζυμωθούν οι ουσίες που παρέχονται με τη διατροφή (π.χ. διαιτητικές ίνες) και δεν μπορούν να αφομοιωθούν από τον άνθρωπο στο λεπτό έντερο. Αυτή η ζύμωση παράγει, μεταξύ άλλων μορίων, γαλακτικό οξύ και λιπαρά οξέα βραχείας αλύσου (οξικό, προπιονικό και βουτυρικό). Τα τελευταία παρέχουν ενέργεια στο κυτταρικό τοίχωμα του παχέος εντέρου, βελτιώνουν την απορρόφηση των ανόργανων στοιχείων και επηρεάζουν ευεργετικά τον μεταβολισμό των λιπιδίων και της γλυκόζης στο συκώτι.
Η μικροχλωρίδα και ανοσολογική λειτουργία
Υπάρχουν τρεις κύριες οδοί μέσω των οποίων το έντερο ενεργεί ως αμυντικό σύστημα. Η πρώτη είναι μέσω της εδρεύουσας μικροχλωρίδας, η οποία προστατεύει από την εισβολή των βακτηρίων. Οι προτεινόμενοι μηχανισμοί περιλαμβάνουν τον ανταγωνισμό για τα θρεπτικά συστατικά και για τις περιοχές-δέκτες στο τοίχωμα του εντέρου και τη δημιουργία ενός δυσμενούς περιβάλλοντος για τα παθογόνα (π.χ. χαμηλό pH). Κατά δεύτερον, τα κύτταρα του εντερικού τοιχώματος όχι μόνο απορροφούν τα θρεπτικά συστατικά, αλλά παρέχουν και ένα προστατευτικό φράγμα στην είσοδο επιβλαβών ουσιών. Τρίτον, το ανοσοποιητικό σύστημα του παχέος εντέρου αποτελείται από ειδικευμένα ανοσολογικά κύτταρα. Αυτά τα κύτταρα μπορούν να αντιδράσουν μέσω της έμφυτης απάντησής τους, προκαλώντας ταυτοχρόνως την παραγωγή αντισωμάτων, πρωτεϊνών που δεσμεύουν ειδικά άλλες πρωτεΐνες που αποκαλούνται αντιγόνα - σε αυτήν την περίπτωση το εισβάλλον παθογόνο - για να τα απενεργοποιήσουν και να τα αφαιρέσουν από το σώμα. Τα εντερικά βακτήριά μας επικοινωνούν με τα κύτταρα του γαστρεντερικού ανοσοποιητικού συστήματος και το συκώτι για να συντονίσουν την ανοσολογική απάντηση στα αντιγόνα των τροφίμων και τους επιβλαβείς μικροοργανισμούς.
Κατά συνέπεια, η εντερική μικροχλωρίδα είναι απαραίτητη για να λειτουργήσει ο προστατευτικός μηχανισμός μας βέλτιστα. Στην πραγματικότητα, το να μην έχουμε τη σωστή ισορροπία βακτηρίων στο παχύ έντερο έχει συνδεθεί με διάφορες καταστάσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, τις φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου, τον καρκίνο του παχέος εντέρου και τη γαστρεντερίτιδα. Οι αλλαγές στη δίαιτα και τις διατροφικές συνήθειες και η χρήση αντιβιοτικών μπορούν να έχουν επιβλαβή επίδραση στην ισορροπία της μικροχλωρίδας του εντέρου. Μπορούν να συνδυαστούν και να μετατοπίσουν την ισορροπία αυτή από τα βακτήρια, που είναι ενδεχομένως ευεργετικά ή προάγουν την υγεία, όπως οι λακτοβάκιλλοι και τα bifidobacteria, προς επιβλαβείς ή παθογόνους μικροοργανισμούς (π.χ. ορισμένα κλωστρίδια και εντερόκοκκους).
Έχουν δημιουργηθεί διάφορα τρόφιμα που μπορούν να τροποποιήσουν την εντερική μικροχλωρίδα και ενδεχομένως να ωφελήσουν την υγεία. Αυτά περιλαμβάνουν τα προβιοτικά, τα πρεβιοτικά και τα συμβιοτικά (ένα συνδυασμό προβιοτικών και πρεβιοτικών). Πολλές κλινικές μελέτες έχουν παρουσιάσει ελπιδοφόρα αποτελέσματα.
Τα  προβιοτικά (π.χ. συγκεκριμένα βακτήρια του γαλακτικού οξέος) είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί που, όταν καταναλωθούν σε επαρκείς ποσότητες, επιπρόσθετα της προσφοράς τους στη διατροφή, ωφελούν την υγεία. Συνηθέστερα βρίσκονται σε προϊόντα ζύμωσης του γάλακτος.
Τα πρεβιοτικά είναι άπεπτα τμήματα τροφίμων που ανήκουν στην οικογένεια των φυτικών ινών και διαγείρουν την αύξηση ή τη δραστηριότητα διαφόρων μικροοργανισμών της εντερικής χλωρίδας (δηλ. είδη μπιφιντοβακτηριδίων ή/και λακτοβακίλλων). Βρίσκονται φυσικά σε μερικά τρόφιμα (π.χ. κρεμμύδια, αγκινάρες, μπανάνες, ραδίκια, πράσα) ή μπορούν να προστεθούν σε άλλα τρόφιμα (π.χ. ψωμιά, μπισκότα).
Η πλήρης έκταση της σπουδαιότητας της μικροχλωρίδας του παχέος εντέρου στην υγεία και την ευημερία απαιτεί περαιτέρω έρευνα. Εντούτοις, η έρευνα δείχνει επιρροή στη δυσκοιλιότητα, τη διάρροια, το ανοσοποιητικό σύστημα, τον καρκίνο και την απορρόφηση των ανόργανων στοιχείων. Κατά συνέπεια, η προσέγγιση της βελτίωσης της μικροχλωρίδας του εντέρου για την καλύτερη υγεία σχετίζεται πολύ με τον σημερινό πληθυσμό.
eufic.org