Η ευτυχία είναι στο χέρι μας

«Η έρευνα υποστηρίζει ότι το 40% των παραγόντων που αφορούν στην ευτυχία είναι κάτω από τον έλεγχό μας. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε όλοι να βελτιώσουμε την ευτυχία μας κάνοντας αλλαγές στον τρόπο που σκεφτόμαστε και ενεργούμε», εξηγεί στο Vita η καθηγήτρια Ψυχολογίας δρ. Sonja Lyubomirsky. Η διακεκριμένη καθηγήτρια έχει αφιερώσει το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας της στην επιστημονική μελέτη της ευτυχίας, μιας έννοιας με την οποία έχουν ασχοληθεί κορυφαίοι φιλόσοφοι και στοχαστές, από τον Αριστοτέλη έως τον πατέρα της ψυχανάλυσης Σίγκμουντ Φρόιντ. Αν και πολλοί θα διαφωνήσουν ως προς το ποιος ακριβώς είναι ο ορισμός της ευτυχίας, κανείς δεν θα αρνηθεί ότι πρόκειται για μια κατάσταση που όλοι μπορούμε να αναγνωρίσουμε όταν τη βιώνουμε, ενώ είμαστε σε θέση να καταλάβουμε πότε δεν είμαστε ευτυχισμένοι. Η δρ. Lyubomirsky δεν θεωρεί την αναζήτηση της ευτυχίας μάταιη. Mάλιστα, έχει καταλήξει σε μια σειρά στρατηγικών που στόχο έχουν να φέρουν την ευτυχία στη ζωή μας. Πρόσφατα μάλιστα κυκλοφόρησε το βιβλίο της «The How of Happiness: A New Approach to Getting the Life You Want» (New York: Penguin Press), στις σελίδες του οποίου μπορούμε να διαβάσουμε τη «συνταγή» της ευτυχίας που προτείνει η δρ. Lyubomirsky, κάθε «συστατικό» της οποίας βασίζεται σε ερευνητικά στοιχεία και όχι σε ανεκδοτολογικά δεδομένα ή προσωπικές παρατηρήσεις. Η δρ. Lyubomirsky, λοιπόν, μας αποκαλύπτει τα βασικά σημεία που μπορούν να καταστήσουν την ευτυχία εφικτή για τον καθένα από εμάς. Δίνει, ωστόσο, πολύ μεγάλη σημασία σε έναν σημαντικό παράγοντα: τον κόπο και την επιμονή που χρειάζονται για τη διατήρησή της. Τα 10 βήματα της ευτυχίας 1. Εκφράζοντας ευγνωμοσύνη Είναι ωφέλιμο να εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας για τα αγαθά που έχουμε, είτε στον ίδιο μας τον εαυτό (π.χ. κρατώντας ένα ημερολόγιο ή αναλογιζόμενοι την κατάστασή μας) είτε σε έναν στενό μας φίλο. Επίσης, η δρ. Lyubomirsky μάς συμβουλεύει να εκφράσουμε την εκτίμησή μας στους ανθρώπους γύρω μας που πιστεύουμε ότι το αξίζουν, αλλά δεν τους έχουμε ευχαριστήσει ποτέ. Η ίδια υποστηρίζει ότι με αυτόν τον τρόπο, εκτός του ότι θα νιώσουμε πιο ωραία, παράλληλα γινόμαστε πιο προσιτοί και αγαπητοί. 2. Καλλιεργώντας την αισιοδοξία Ας προσπαθήσουμε να κατευθύνουμε συνειδητά τον εαυτό μας, ώστε να βλέπει το... ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο. Δεν είναι εύκολο, αλλά ίσως μας πείσει το γεγονός ότι υπάρχουν πολλά ερευνητικά στοιχεία σύμφωνα με τα οποία οι αισιόδοξοι άνθρωποι είναι πιο υγιείς, έχουν πιο ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα και αναρρώνουν γρηγορότερα από τις ασθένειες συγκριτικά με τους πεσιμιστές. 3. Όχι στις συγκρίσεις Η δρ. Lyubomirsky υποστηρίζει ότι το να αναμασάμε διαρκώς τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε και να συγκρίνουμε τη δική μας κατάσταση με εκείνη των άλλων είναι βέβαιο ότι θα μας κάνει να νιώσουμε ότι δεν έχουμε τον έλεγχο της ζωής μας και θα επηρεάσει αρνητικά την αυτοεκτίμησή μας, αλλά και τη σχέση μας με τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, να αποσπάμε το μυαλό μας με άλλες σκέψεις όταν διαπιστώνουμε ότι το μικρόβιο της κοινωνικής σύγκρισης προσπαθεί να εισβάλει στις σκέψεις μας. 4. Ναι στις ευγενικές πράξεις Δεν έχει σημασία αν κάνουμε ευγενικές πράξεις ανώνυμα ή επώνυμα, αν τις κάνουμε αυθόρμητα ή προγραμματισμένα. Το γεγονός ότι κάνουμε κάτι καλό για έναν συνάνθρωπό μας που έχει την ανάγκη μας (π.χ. να βοηθήσουμε έναν ηλικιωμένο να συμπληρώσει μια αίτηση, να κάνουμε μια δωρεά) μας γεμίζει με αίσθημα ευφορίας, το οποίο, σύμφωνα με τη δρ. Lyubomirsky, έχει έως και αντικαταθλιπτική δράση. 5. Φροντίζοντας τις σχέσεις μας Αναμφίβολα δεν χρειαζόμαστε έναν ειδικό για να μας πείσει ότι οι σχέσεις είναι σημαντικές για την ευτυχία. Η πρόταση της δρ. Lyubomirsky είναι να εστιάσουμε σε μια σημαντική σχέση της ζωής μας την οποία έχουμε παραμελήσει και να αφιερώσουμε χρόνο και ενέργεια στη βελτίωση και την ενίσχυσή της. 6. Αγαπημένες δραστηριότητες Η ενασχόληση με απαιτητικές αλλά ευχάριστες δραστηριότητες που μας απορροφούν τόσο ώστε να χάνουμε την αίσθηση του χρόνου που πέρασε είναι απαραίτητο συστατικό για να νιώσουμε ικανοποίηση και ευφορία. 7. Πατώντας το «pause» Στην καθημερινότητά μας υπάρχουν στιγμές χαράς και γέλιου γύρω μας, αλλά συχνά είμαστε πολύ απορροφημένοι για να τους δώσουμε σημασία. Και όμως, την επόμενη φορά που θα ακούσουμε έναν συνάδελφο να διηγείται μια αστεία ιστορία ή ένα μικρό παιδί να περιγράφει το καινούργιο του παιχνίδι, θα μας ωφελήσει να στρέψουμε για λίγο την προσοχή μας σε αυτούς και στη συνέχεια να μοιραστούμε αυτή την εμπειρία με άλλους. 8. Έμφαση στους στόχους «Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι έχουν πάντα στόχους τους οποίους προσπαθούν να πετύχουν», εξηγεί η δρ. Lyubomirsky. Είτε πρόκειται για την εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου ή μιας ξένης γλώσσας είτε για έναν επαγγελματικό στόχο, είναι σημαντικό να δεσμευόμαστε στην επίτευξη των στόχων μας. Η ύπαρξη ενός σκοπού στη ζωή μας οδηγεί στην ευτυχία. 9. Ναι στη συγχώρεση Συντηρώντας τον θυμό και την οργή για την άδικη συμπεριφορά των άλλων απέναντί μας, απομακρυνόμαστε από την επίτευξη της ευτυχίας. Η δρ. Lyubomirsky επισημαίνει ότι πρέπει να μάθουμε να συγχωρούμε και να μη συντηρούμε τη μνησικακία. 10. Προσέχοντας το σώμα μας Όταν είμαστε ψυχικά πιεσμένοι, τείνουμε να αμελούμε την άσκηση προς όφελος του... καναπέ. Συνήθως σκεφτόμαστε ότι είναι πιο σημαντικά τα πράγματα που μας απασχολούν συγκριτικά με τη φροντίδα της εμφάνισής μας. Ωστόσο, η δρ. Lyubomirsky υποστηρίζει ότι και η φροντίδα του σώματος παίζει σημαντικό ρόλο στο κυνήγι της ευτυχίας. Δεν είναι απαραίτητο το γυμναστήριο, ένας καθημερινός περίπατος ή ένα δεκάλεπτο τρέξιμο εκτός σπιτιού αρκούν. Η διατήρηση της ευτυχίας «Είναι εύκολο να εφαρμόσει κάποιος τα βήματα που οδηγούν στην ευτυχία και να δει αποτελέσματα, αλλά δεν είναι εύκολο να διατηρήσει την ευτυχία», μας είπε στο Vita η δρ. Lyubomirsky. Και προσέθεσε: «Όπως συμβαίνει και με κάθε άλλο σημαντικό στόχο της ζωής (π.χ. ανατροφή των παιδιών, επαγγελματική πρόοδος), το να γίνει κάποιος ευτυχισμένος απαιτεί προσπάθεια, κόπο και δέσμευση. Είναι απαραίτητο να αλλάξουμε ριζικά τις συνήθειές μας -τον τρόπο που σκεφτόμαστε και συμπεριφερόμαστε- και το πιο πιθανό είναι ότι θα χρειαστεί να κοπιάσουμε πολύ όσον αφορά την εφαρμογή των στρατηγικών που αυξάνουν την ευτυχία καθημερινά στη ζωή μας». ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗ δρ. SONJA LYUBOMIRSKY, καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας.   http://www.vita.gr/html/ent/377/ent.20377.asp