Οι σκηνές είναι γνώριμες, διαχρονικές και ελληνικότατες: ενήλικο χέρι (γιαγιάς ή μαμάς) σπρώχνει βιαστικά και αγχωμένα τον κεφτέ στο παιδικό στοματάκι, το οποίο τον καταπίνει εντελώς μηχανικά. Μαμά (ή γιαγιά) επιδίδεται σε χορευτική παράσταση αξιώσεων, κρατώντας κουτάλες και ανεμίζοντας κουδουνίστρες, προκειμένου να πείσει το 18 μηνών παιδί να ανοίξει εκστατικά το στόμα του για να φάει το αυγό του. Δεκάχρονο τροφαντό αγόρι απολαμβάνει την τεραστίων διαστάσεων τυρόπιτα στην ξαπλώστρα της παραλίας μετά από πεντάλεπτο «εξαντλητικό» κολύμπι. Σκηνές που, είτε το θέλουμε είτε όχι, διαμορφώνουν την ενήλικη σχέση μας με το φαγητό, αλλά ‒σύμφωνα με ανθρωπολόγους και ψυχαναλυτές‒ και με τη μητέρα μας. Η τροφή είναι σίγουρα ένα ιδιαίτερο σημαίνον. Οι διατροφικές επιλογές αλλά και η σχετιζόμενη μαζί τους ιεροτελεστία ορίζουν αλλά και ορίζονται από γεωγραφικές, εθνολογικές και κοινωνικές παραμέτρους. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι οι διατροφικές συνήθειες των παιδιών μας προδιαγράφουν τη σχέση τους με το σώμα τους και θα επηρεάζουν την εικόνα και την αυτοεκτίμησή τους ως ενήλικες.
Το οξύμωρο είναι ότι ενώ θα έπρεπε να έχουμε προ πολλού σπάσει τα δεσμά του κατοχικού συνδρόμου των παππούδων μας και να προβάλλουμε ένα περισσότερο ισορροπημένο, ψύχραιμο και
μεσογειακό μοντέλο διατροφής στα παιδιά μας, συχνά αναπαράγουμε αυτήν την αγχωμένη και προσηλωμένη στην ποσότητα σχέση του παιδιού μας με την τροφή, σχεδόν από τη βρεφική ηλικία.
Εν αρχή ην… ο θηλασμός
Καθοριστικός στη σχέση του παιδιού με το φαγητό είναι, μεταξύ άλλων, και ο θηλασμός. Κυρίως γιατί μαθαίνει στη μαμά να ταΐζει το μωρό όποτε πεινάει και όχι όποτε «πρέπει». Τα θεμέλια της μετέπειτα παχύσαρκης ζωής του χτίζονται πολύ νωρίς, στο μαιευτήριο, όταν γεμίζουμε το στομάχι του μωρού ‒που έχει μέγεθος φουντουκιού‒ με ξένο γάλα γιατί πιστεύουμε ότι πεινάει, και αργότερα όταν δημιουργούμε εμείς ένα πλάνο ωραρίων και ποσότητας, το οποίο μπορεί να μην ανταποκρίνεται στις ανάγκες του δικού μας παιδιού.
Το ότι ο θηλασμός βασίζεται στην αρχή του feeding on demand, σίγουρα βοηθά στο να χτίσουμε μια σωστή σχέση ανάμεσα στο παιδί μας και το φαγητό. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι ενήλικες που θήλαζαν ως μωρά έχουν χαμηλότερη αρτηριακή πίεση, χαμηλότερα επίπεδα χοληστερίνης, φυσιολογικότερο βάρος και λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν διαβήτη τύπου 2 από αυτούς που δεν θήλαζαν. Για τον λόγο αυτόν, ο Οργανισμός συστήνει 6 μήνες αποκλειστικού θηλασμού και συνέχιση του θηλασμού για δύο χρόνια μετά την εισαγωγή των στέρεων τροφών.
Χαρακτηριστική είναι επίσης έρευνα που συμπεραίνει στενή σχέση ανάμεσα στη διάρκεια του αποκλειστικού θηλασμού και την κατανάλωση λαχανικών αργότερα. Οι επιστήμονες κατέληξαν στο ότι ο αποκλειστικός θηλασμός για τουλάχιστον τρεις μήνες προβλέπει μεγαλύτερη κατανάλωση λαχανικών σε σχολική ηλικία (όπως αναφέρει ο παιδίατρος Στέλιος Παπαβέντσης ΜR CPCH, PCH IBLC, 2011). Το μητρικό γάλα προσφέρει ποικιλία στα γευστικά ερεθίσματα του βρέφους και αλλάζει γεύση και σύσταση ανάλογα με το τι τρώει η μητέρα, αντίθετα με τη γευστική μονοτονία της φόρμουλας. Με αυτόν τον τρόπο τα βρέφη γίνονται πιο δεκτικά αργότερα να δοκιμάσουν και να προτιμούν πράσινα λαχανικά. Ο ίδιος καθημερινά στο ιατρείο του διαπιστώνει πως τα παιδιά που θηλάζουν
για καιρό αγαπούν τα πράσινα και πορτοκαλί λαχανικά, το λεμόνι, τα πορτοκάλια και γενικώς τα ξινά. (www.mitrikosthilasmos.com)
Εξίσου σημαντική είναι η σχέση της συνέχισης του θηλασμού με την ισορροπημένη πρόσληψη αγελαδινών γαλακτοκομικών προϊόντων. Αυτό που κατά κανόνα κάνουμε είναι να αντικαθιστούμε το μητρικό γάλα με μεγάλες ποσότητες αγελαδινού γάλακτος σε σκόνη ή συσκευασμένων προϊόντων μεγάλης περιεκτικότητας σε ζάχαρη. Όπως λέει η Lauri Ann Robertson (μοριακή βιολόγος, πιστοποιημένη σύμβουλος γαλουχίας IBCLC, ειδική ολιστικής οικογενειακής υγείας), το να αντικαταστήσουμε το μητρικό γάλα με γάλα και υποπροϊόντα του και όχι με κανονικό φαγητό, τελικά δεν είναι απογαλακτισμός. Απλά έχει αποτέλεσμα οι μητέρες και τα παιδιά τους να δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στην ευκολία και στη γεύση, παρά στην ποιότητα και τη θρέψη.
Μαζί στο τραπέζι
Δείτε την εισαγωγή στέρεων τροφών στο διαιτολόγιο του μωρού σας ως ευκαιρία να επαναπροσδιορίσετε και τη δική σας σχέση με το φαγητό. Προσωπικά μου συνέβη αυτό ακριβώς, όταν το να ξεκινήσω φαγητό στη μικρή Ιωάννα έγινε ένα όμορφο διατροφικό παιχνίδι για μένα αλλά και τα υπόλοιπα (4) μέλη της οικογένειας. Όλα ξεκίνησαν από μια τροφική δυσανεξία της, η οποία περιόριζε κατά πολύ το διαιτολόγιό της. Αναγκαστήκαμε, λοιπόν, παράλληλα με τον θηλασμό, να πειραματιστούμε. Χειροποίητο ρυζάλευρο από μαύρο ρύζι, βρασμένη κινόα, βρώμη με σταφίδες, φρέσκα λαχανικά, αποξηραμένα φρούτα, αβοκάντο με κοτόπουλο, γλυκοπατάτα με μήλο μπήκαν στο δικό της καθημερινό διαιτολόγιο αλλά και στο δικό μας. Τα άλλα δύο παιδιά μου δοκίμαζαν με ενθουσιασμό τις νέες αυτές γεύσεις, το ίδιο και εμείς.
Στα σεμινάρια και τις σθνεδρίες που πραγματοποιεί στο κέντρο ολιστικής οικογενειακής υγείας, η Lauri Ann Robertson υποστηρίζει βασικά πως ο Νο1 κανόνας για την εισαγωγή στέρεων τροφών είναι ο εξής: Δεν υπάρχει κανόνας! Σύμφωνα με τη Lauri Ann Robertson ο βαθμός ετοιμότητας κάθε παιδιού να δεχτεί στερεά τροφή διαφέρει. Αυστηρά χρονοδιαγράμματα και προδιαγεγραμμένες ποσότητες στη βάση των οποίων ένα παιδί ξεκινά να τρώει μπορούν να αγχώσουν τη μαμά και να αποτελέσουν αιτία για μεταγενέστερες διατροφικές διαταραχές στο παιδί.
Καλό είναι να μην ξεκινούμε την εισαγωγή στέρεας τροφής πριν από τους 6 μήνες, καθώς έτσι μειώνουμε τον κίνδυνο εμφάνισης τροφικών δυσανεξιών και παράλληλα αποφεύγουμε τον κίνδυνο τυποποιημένων τροφών. Στο διάστημα από 6-8 μηνών, το μωρό μας αρχίζει να δείχνει ενδιαφέρον για το φαγητό παρακολουθώντας μας να τρώμε. Βάλτε το παιδί να καθίσει μαζί σας, δώστε του να κρατήσει ένα κουταλάκι, ανταποκριθείτε στον ενθουσιασμό του προσφέροντάς του τροφές σε κρεμώδη και υδαρή υφή. Ξεκινήστε με 30 ml και αυξήστε την ποσότητα σταδιακά, ανάλογα με την όρεξη και τη διάθεσή του. Ξεκινήστε με φρέσκα φρούτα και λαχανικά, συνεχίστε με πρωτεΐνες όπως κοτόπουλο, μοσχάρι, αρνί, χοιρινό. Δίνουμε στο μωρό μας τη δυνατότητα να ανακαλύψει νέες γεύσεις και υφές. Το σιτάρι καθώς και άλλα προϊόντα που περιέχουν γλουτένη καλό είναι να εισάγονται μετά τον 8ο μήνα. Ως τότε δοκιμάστε να εμπλουτίσετε τα γεύματα λαχανικών και φρούτων με κινόα ή αμάρανθο!
Μετά τον 8ο μήνα αλλάξτε την υφή των γευμάτων σε λιγότερο υδαρή και ενθαρρύνετε το μωρό σας να τρώει μόνο του, ξεκινώντας με μικρά stick βρασμένων λαχανικών ή μικρά κομματάκια μαλακών φρούτων. Κυρίως όμως καθίστε με το μωρό και την υπόλοιπη οικογένεια γύρω από το τραπέζι, ψωνίστε μαζί τα υλικά και ετοιμάστε το γεύμα παρέα, απολαύστε χρώματα και μυρωδιές. Επικεντρωθείτε στο ΤΙ και ΠΩΣ έφαγε και όχι στο ΠΟΣΟ. Η προσπάθεια να φάει μόνο του είναι περισσότερο εποικοδομητική ακόμη και αν το αποτέλεσμα είναι ένα λερωμένο πάτωμα και μαλλάκια με φρουτένιες ανταύγειες. Μην το μαλώνετε και μην το πιέζετε να φάει αν δεν θέλει. Και, πολύ βασικό, μη χρησιμοποιείτε το φαγητό σαν τιμωρία ή επιβράβευση.
Δοκιμάστε μαζί!
Καλοκαιρινό smoothie
• 1/4 κούπας ωμά αμύγδαλα, μουσκεμένα σε νερό όλο το βράδυ
• 1/2 κούπα παγωμένες φράουλες
• 1/2 παγωμένη μπανάνα
• 1/4 ώριμο αβοκάντο
• 1 κουταλιά της σούπας λιναρόσπορος
• 1 κούπα παγωμένο νερό
(Μπορείτε να προσθέσετε και λίγο μέλι αν το παιδί σας είναι μεγαλύτερο από 1 έτους)
Χτυπήστε όλα τα υλικά στο μπλέντερ! Είναι ιδανικό για ένα ζεστό καλοκαιρινό πρωινό και τα παιδιά το λατρεύουν.
ΔΙΝΟΥΜΕ:
Μέλι και σοκολάτα: Μετά τους 12 μήνες
Προϊόντα αγελάδος: Μετά τους 12 μήνες, ειδικά όταν υπάρχει αλλεργία ή δυσανεξία
Σιτάρι (Γλουτένη): Μετά τους 8 μήνες
Κρόκο αυγού: Μετά τους 8 μήνες
Ασπράδι αυγού: Μετά τους 10 μήνες
Φράουλες και ακτινίδιο: Μετά τους 12 μήνες
Ξηρούς καρπούς: Μετά τους 12 μήνες
Ευχαριστούμε τη Lauri Ann Robertson για τις συμβουλές της. Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα familywellness.gr για περισσότερες πληροφορίες.
- See more at: http://www.talcmag.gr/Giami-Giami/trofi-gia-skepsi#sthash.XD98mPZh.dpufΤο οξύμωρο είναι ότι ενώ θα έπρεπε να έχουμε προ πολλού σπάσει τα δεσμά του κατοχικού συνδρόμου των παππούδων μας και να προβάλλουμε ένα περισσότερο ισορροπημένο, ψύχραιμο και
μεσογειακό μοντέλο διατροφής στα παιδιά μας, συχνά αναπαράγουμε αυτήν την αγχωμένη και προσηλωμένη στην ποσότητα σχέση του παιδιού μας με την τροφή, σχεδόν από τη βρεφική ηλικία.
Εν αρχή ην… ο θηλασμός
Καθοριστικός στη σχέση του παιδιού με το φαγητό είναι, μεταξύ άλλων, και ο θηλασμός. Κυρίως γιατί μαθαίνει στη μαμά να ταΐζει το μωρό όποτε πεινάει και όχι όποτε «πρέπει». Τα θεμέλια της μετέπειτα παχύσαρκης ζωής του χτίζονται πολύ νωρίς, στο μαιευτήριο, όταν γεμίζουμε το στομάχι του μωρού ‒που έχει μέγεθος φουντουκιού‒ με ξένο γάλα γιατί πιστεύουμε ότι πεινάει, και αργότερα όταν δημιουργούμε εμείς ένα πλάνο ωραρίων και ποσότητας, το οποίο μπορεί να μην ανταποκρίνεται στις ανάγκες του δικού μας παιδιού.
Το ότι ο θηλασμός βασίζεται στην αρχή του feeding on demand, σίγουρα βοηθά στο να χτίσουμε μια σωστή σχέση ανάμεσα στο παιδί μας και το φαγητό. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι ενήλικες που θήλαζαν ως μωρά έχουν χαμηλότερη αρτηριακή πίεση, χαμηλότερα επίπεδα χοληστερίνης, φυσιολογικότερο βάρος και λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν διαβήτη τύπου 2 από αυτούς που δεν θήλαζαν. Για τον λόγο αυτόν, ο Οργανισμός συστήνει 6 μήνες αποκλειστικού θηλασμού και συνέχιση του θηλασμού για δύο χρόνια μετά την εισαγωγή των στέρεων τροφών.
Χαρακτηριστική είναι επίσης έρευνα που συμπεραίνει στενή σχέση ανάμεσα στη διάρκεια του αποκλειστικού θηλασμού και την κατανάλωση λαχανικών αργότερα. Οι επιστήμονες κατέληξαν στο ότι ο αποκλειστικός θηλασμός για τουλάχιστον τρεις μήνες προβλέπει μεγαλύτερη κατανάλωση λαχανικών σε σχολική ηλικία (όπως αναφέρει ο παιδίατρος Στέλιος Παπαβέντσης ΜR CPCH, PCH IBLC, 2011). Το μητρικό γάλα προσφέρει ποικιλία στα γευστικά ερεθίσματα του βρέφους και αλλάζει γεύση και σύσταση ανάλογα με το τι τρώει η μητέρα, αντίθετα με τη γευστική μονοτονία της φόρμουλας. Με αυτόν τον τρόπο τα βρέφη γίνονται πιο δεκτικά αργότερα να δοκιμάσουν και να προτιμούν πράσινα λαχανικά. Ο ίδιος καθημερινά στο ιατρείο του διαπιστώνει πως τα παιδιά που θηλάζουν
για καιρό αγαπούν τα πράσινα και πορτοκαλί λαχανικά, το λεμόνι, τα πορτοκάλια και γενικώς τα ξινά. (www.mitrikosthilasmos.com)
Εξίσου σημαντική είναι η σχέση της συνέχισης του θηλασμού με την ισορροπημένη πρόσληψη αγελαδινών γαλακτοκομικών προϊόντων. Αυτό που κατά κανόνα κάνουμε είναι να αντικαθιστούμε το μητρικό γάλα με μεγάλες ποσότητες αγελαδινού γάλακτος σε σκόνη ή συσκευασμένων προϊόντων μεγάλης περιεκτικότητας σε ζάχαρη. Όπως λέει η Lauri Ann Robertson (μοριακή βιολόγος, πιστοποιημένη σύμβουλος γαλουχίας IBCLC, ειδική ολιστικής οικογενειακής υγείας), το να αντικαταστήσουμε το μητρικό γάλα με γάλα και υποπροϊόντα του και όχι με κανονικό φαγητό, τελικά δεν είναι απογαλακτισμός. Απλά έχει αποτέλεσμα οι μητέρες και τα παιδιά τους να δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στην ευκολία και στη γεύση, παρά στην ποιότητα και τη θρέψη.
Μαζί στο τραπέζι
Δείτε την εισαγωγή στέρεων τροφών στο διαιτολόγιο του μωρού σας ως ευκαιρία να επαναπροσδιορίσετε και τη δική σας σχέση με το φαγητό. Προσωπικά μου συνέβη αυτό ακριβώς, όταν το να ξεκινήσω φαγητό στη μικρή Ιωάννα έγινε ένα όμορφο διατροφικό παιχνίδι για μένα αλλά και τα υπόλοιπα (4) μέλη της οικογένειας. Όλα ξεκίνησαν από μια τροφική δυσανεξία της, η οποία περιόριζε κατά πολύ το διαιτολόγιό της. Αναγκαστήκαμε, λοιπόν, παράλληλα με τον θηλασμό, να πειραματιστούμε. Χειροποίητο ρυζάλευρο από μαύρο ρύζι, βρασμένη κινόα, βρώμη με σταφίδες, φρέσκα λαχανικά, αποξηραμένα φρούτα, αβοκάντο με κοτόπουλο, γλυκοπατάτα με μήλο μπήκαν στο δικό της καθημερινό διαιτολόγιο αλλά και στο δικό μας. Τα άλλα δύο παιδιά μου δοκίμαζαν με ενθουσιασμό τις νέες αυτές γεύσεις, το ίδιο και εμείς.
Στα σεμινάρια και τις σθνεδρίες που πραγματοποιεί στο κέντρο ολιστικής οικογενειακής υγείας, η Lauri Ann Robertson υποστηρίζει βασικά πως ο Νο1 κανόνας για την εισαγωγή στέρεων τροφών είναι ο εξής: Δεν υπάρχει κανόνας! Σύμφωνα με τη Lauri Ann Robertson ο βαθμός ετοιμότητας κάθε παιδιού να δεχτεί στερεά τροφή διαφέρει. Αυστηρά χρονοδιαγράμματα και προδιαγεγραμμένες ποσότητες στη βάση των οποίων ένα παιδί ξεκινά να τρώει μπορούν να αγχώσουν τη μαμά και να αποτελέσουν αιτία για μεταγενέστερες διατροφικές διαταραχές στο παιδί.
Καλό είναι να μην ξεκινούμε την εισαγωγή στέρεας τροφής πριν από τους 6 μήνες, καθώς έτσι μειώνουμε τον κίνδυνο εμφάνισης τροφικών δυσανεξιών και παράλληλα αποφεύγουμε τον κίνδυνο τυποποιημένων τροφών. Στο διάστημα από 6-8 μηνών, το μωρό μας αρχίζει να δείχνει ενδιαφέρον για το φαγητό παρακολουθώντας μας να τρώμε. Βάλτε το παιδί να καθίσει μαζί σας, δώστε του να κρατήσει ένα κουταλάκι, ανταποκριθείτε στον ενθουσιασμό του προσφέροντάς του τροφές σε κρεμώδη και υδαρή υφή. Ξεκινήστε με 30 ml και αυξήστε την ποσότητα σταδιακά, ανάλογα με την όρεξη και τη διάθεσή του. Ξεκινήστε με φρέσκα φρούτα και λαχανικά, συνεχίστε με πρωτεΐνες όπως κοτόπουλο, μοσχάρι, αρνί, χοιρινό. Δίνουμε στο μωρό μας τη δυνατότητα να ανακαλύψει νέες γεύσεις και υφές. Το σιτάρι καθώς και άλλα προϊόντα που περιέχουν γλουτένη καλό είναι να εισάγονται μετά τον 8ο μήνα. Ως τότε δοκιμάστε να εμπλουτίσετε τα γεύματα λαχανικών και φρούτων με κινόα ή αμάρανθο!
Μετά τον 8ο μήνα αλλάξτε την υφή των γευμάτων σε λιγότερο υδαρή και ενθαρρύνετε το μωρό σας να τρώει μόνο του, ξεκινώντας με μικρά stick βρασμένων λαχανικών ή μικρά κομματάκια μαλακών φρούτων. Κυρίως όμως καθίστε με το μωρό και την υπόλοιπη οικογένεια γύρω από το τραπέζι, ψωνίστε μαζί τα υλικά και ετοιμάστε το γεύμα παρέα, απολαύστε χρώματα και μυρωδιές. Επικεντρωθείτε στο ΤΙ και ΠΩΣ έφαγε και όχι στο ΠΟΣΟ. Η προσπάθεια να φάει μόνο του είναι περισσότερο εποικοδομητική ακόμη και αν το αποτέλεσμα είναι ένα λερωμένο πάτωμα και μαλλάκια με φρουτένιες ανταύγειες. Μην το μαλώνετε και μην το πιέζετε να φάει αν δεν θέλει. Και, πολύ βασικό, μη χρησιμοποιείτε το φαγητό σαν τιμωρία ή επιβράβευση.
Δοκιμάστε μαζί!
Καλοκαιρινό smoothie
• 1/4 κούπας ωμά αμύγδαλα, μουσκεμένα σε νερό όλο το βράδυ
• 1/2 κούπα παγωμένες φράουλες
• 1/2 παγωμένη μπανάνα
• 1/4 ώριμο αβοκάντο
• 1 κουταλιά της σούπας λιναρόσπορος
• 1 κούπα παγωμένο νερό
(Μπορείτε να προσθέσετε και λίγο μέλι αν το παιδί σας είναι μεγαλύτερο από 1 έτους)
Χτυπήστε όλα τα υλικά στο μπλέντερ! Είναι ιδανικό για ένα ζεστό καλοκαιρινό πρωινό και τα παιδιά το λατρεύουν.
ΔΙΝΟΥΜΕ:
Μέλι και σοκολάτα: Μετά τους 12 μήνες
Προϊόντα αγελάδος: Μετά τους 12 μήνες, ειδικά όταν υπάρχει αλλεργία ή δυσανεξία
Σιτάρι (Γλουτένη): Μετά τους 8 μήνες
Κρόκο αυγού: Μετά τους 8 μήνες
Ασπράδι αυγού: Μετά τους 10 μήνες
Φράουλες και ακτινίδιο: Μετά τους 12 μήνες
Ξηρούς καρπούς: Μετά τους 12 μήνες
Ευχαριστούμε τη Lauri Ann Robertson για τις συμβουλές της. Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα familywellness.gr για περισσότερες πληροφορίες.
Τροφή για σκέψη
κείμενο: Μαρκέλλα Δήμου
Οι σκηνές είναι γνώριμες, διαχρονικές και ελληνικότατες: ενήλικο χέρι (γιαγιάς ή μαμάς) σπρώχνει βιαστικά και αγχωμένα τον κεφτέ στο παιδικό στοματάκι, το οποίο τον καταπίνει εντελώς μηχανικά. Μαμά (ή γιαγιά) επιδίδεται σε χορευτική παράσταση αξιώσεων, κρατώντας κουτάλες και ανεμίζοντας κουδουνίστρες, προκειμένου να πείσει το 18 μηνών παιδί να ανοίξει εκστατικά το στόμα του για να φάει το αυγό του. Δεκάχρονο τροφαντό αγόρι απολαμβάνει την τεραστίων διαστάσεων τυρόπιτα στην ξαπλώστρα της παραλίας μετά από πεντάλεπτο «εξαντλητικό» κολύμπι. Σκηνές που, είτε το θέλουμε είτε όχι, διαμορφώνουν την ενήλικη σχέση μας με το φαγητό, αλλά ‒σύμφωνα με ανθρωπολόγους και ψυχαναλυτές‒ και με τη μητέρα μας. Η τροφή είναι σίγουρα ένα ιδιαίτερο σημαίνον. Οι διατροφικές επιλογές αλλά και η σχετιζόμενη μαζί τους ιεροτελεστία ορίζουν αλλά και ορίζονται από γεωγραφικές, εθνολογικές και κοινωνικές παραμέτρους. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι οι διατροφικές συνήθειες των παιδιών μας προδιαγράφουν τη σχέση τους με το σώμα τους και θα επηρεάζουν την εικόνα και την αυτοεκτίμησή τους ως ενήλικες.
Το οξύμωρο είναι ότι ενώ θα έπρεπε να έχουμε προ πολλού σπάσει τα δεσμά του κατοχικού συνδρόμου των παππούδων μας και να προβάλλουμε ένα περισσότερο ισορροπημένο, ψύχραιμο και μεσογειακό μοντέλο διατροφής στα παιδιά μας, συχνά αναπαράγουμε αυτήν την αγχωμένη και προσηλωμένη στην ποσότητα σχέση του παιδιού μας με την τροφή, σχεδόν από τη βρεφική ηλικία.
Εν αρχή ην… ο θηλασμός
Καθοριστικός στη σχέση του παιδιού με το φαγητό είναι, μεταξύ άλλων, και ο θηλασμός. Κυρίως γιατί μαθαίνει στη μαμά να ταΐζει το μωρό όποτε πεινάει και όχι όποτε «πρέπει». Τα θεμέλια της μετέπειτα παχύσαρκης ζωής του χτίζονται πολύ νωρίς, στο μαιευτήριο, όταν γεμίζουμε το στομάχι του μωρού ‒που έχει μέγεθος φουντουκιού‒ με ξένο γάλα γιατί πιστεύουμε ότι πεινάει, και αργότερα όταν δημιουργούμε εμείς ένα πλάνο ωραρίων και ποσότητας, το οποίο μπορεί να μην ανταποκρίνεται στις ανάγκες του δικού μας παιδιού.
Το ότι ο θηλασμός βασίζεται στην αρχή του feeding on demand, σίγουρα βοηθά στο να χτίσουμε μια σωστή σχέση ανάμεσα στο παιδί μας και το φαγητό. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι ενήλικες που θήλαζαν ως μωρά έχουν χαμηλότερη αρτηριακή πίεση, χαμηλότερα επίπεδα χοληστερίνης, φυσιολογικότερο βάρος και λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν διαβήτη τύπου 2 από αυτούς που δεν θήλαζαν. Για τον λόγο αυτόν, ο Οργανισμός συστήνει 6 μήνες αποκλειστικού θηλασμού και συνέχιση του θηλασμού για δύο χρόνια μετά την εισαγωγή των στέρεων τροφών.
Χαρακτηριστική είναι επίσης έρευνα που συμπεραίνει στενή σχέση ανάμεσα στη διάρκεια του αποκλειστικού θηλασμού και την κατανάλωση λαχανικών αργότερα. Οι επιστήμονες κατέληξαν στο ότι ο αποκλειστικός θηλασμός για τουλάχιστον τρεις μήνες προβλέπει μεγαλύτερη κατανάλωση λαχανικών σε σχολική ηλικία (όπως αναφέρει ο παιδίατρος Στέλιος Παπαβέντσης ΜR CPCH, PCH IBLC, 2011). Το μητρικό γάλα προσφέρει ποικιλία στα γευστικά ερεθίσματα του βρέφους και αλλάζει γεύση και σύσταση ανάλογα με το τι τρώει η μητέρα, αντίθετα με τη γευστική μονοτονία της φόρμουλας. Με αυτόν τον τρόπο τα βρέφη γίνονται πιο δεκτικά αργότερα να δοκιμάσουν και να προτιμούν πράσινα λαχανικά. Ο ίδιος καθημερινά στο ιατρείο του διαπιστώνει πως τα παιδιά που θηλάζουν
για καιρό αγαπούν τα πράσινα και πορτοκαλί λαχανικά, το λεμόνι, τα πορτοκάλια και γενικώς τα ξινά. (www.mitrikosthilasmos.com)
Εξίσου σημαντική είναι η σχέση της συνέχισης του θηλασμού με την ισορροπημένη πρόσληψη αγελαδινών γαλακτοκομικών προϊόντων. Αυτό που κατά κανόνα κάνουμε είναι να αντικαθιστούμε το μητρικό γάλα με μεγάλες ποσότητες αγελαδινού γάλακτος σε σκόνη ή συσκευασμένων προϊόντων μεγάλης περιεκτικότητας σε ζάχαρη. Όπως λέει η Lauri Ann Robertson (μοριακή βιολόγος, πιστοποιημένη σύμβουλος γαλουχίας IBCLC, ειδική ολιστικής οικογενειακής υγείας), το να αντικαταστήσουμε το μητρικό γάλα με γάλα και υποπροϊόντα του και όχι με κανονικό φαγητό, τελικά δεν είναι απογαλακτισμός. Απλά έχει αποτέλεσμα οι μητέρες και τα παιδιά τους να δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στην ευκολία και στη γεύση, παρά στην ποιότητα και τη θρέψη.
Μαζί στο τραπέζι
Δείτε την εισαγωγή στέρεων τροφών στο διαιτολόγιο του μωρού σας ως ευκαιρία να επαναπροσδιορίσετε και τη δική σας σχέση με το φαγητό. Προσωπικά μου συνέβη αυτό ακριβώς, όταν το να ξεκινήσω φαγητό στη μικρή Ιωάννα έγινε ένα όμορφο διατροφικό παιχνίδι για μένα αλλά και τα υπόλοιπα (4) μέλη της οικογένειας. Όλα ξεκίνησαν από μια τροφική δυσανεξία της, η οποία περιόριζε κατά πολύ το διαιτολόγιό της. Αναγκαστήκαμε, λοιπόν, παράλληλα με τον θηλασμό, να πειραματιστούμε. Χειροποίητο ρυζάλευρο από μαύρο ρύζι, βρασμένη κινόα, βρώμη με σταφίδες, φρέσκα λαχανικά, αποξηραμένα φρούτα, αβοκάντο με κοτόπουλο, γλυκοπατάτα με μήλο μπήκαν στο δικό της καθημερινό διαιτολόγιο αλλά και στο δικό μας. Τα άλλα δύο παιδιά μου δοκίμαζαν με ενθουσιασμό τις νέες αυτές γεύσεις, το ίδιο και εμείς.
Στα σεμινάρια και τις σθνεδρίες που πραγματοποιεί στο κέντρο ολιστικής οικογενειακής υγείας, η Lauri Ann Robertson υποστηρίζει βασικά πως ο Νο1 κανόνας για την εισαγωγή στέρεων τροφών είναι ο εξής: Δεν υπάρχει κανόνας! Σύμφωνα με τη Lauri Ann Robertson ο βαθμός ετοιμότητας κάθε παιδιού να δεχτεί στερεά τροφή διαφέρει. Αυστηρά χρονοδιαγράμματα και προδιαγεγραμμένες ποσότητες στη βάση των οποίων ένα παιδί ξεκινά να τρώει μπορούν να αγχώσουν τη μαμά και να αποτελέσουν αιτία για μεταγενέστερες διατροφικές διαταραχές στο παιδί.
Καλό είναι να μην ξεκινούμε την εισαγωγή στέρεας τροφής πριν από τους 6 μήνες, καθώς έτσι μειώνουμε τον κίνδυνο εμφάνισης τροφικών δυσανεξιών και παράλληλα αποφεύγουμε τον κίνδυνο τυποποιημένων τροφών. Στο διάστημα από 6-8 μηνών, το μωρό μας αρχίζει να δείχνει ενδιαφέρον για το φαγητό παρακολουθώντας μας να τρώμε. Βάλτε το παιδί να καθίσει μαζί σας, δώστε του να κρατήσει ένα κουταλάκι, ανταποκριθείτε στον ενθουσιασμό του προσφέροντάς του τροφές σε κρεμώδη και υδαρή υφή. Ξεκινήστε με 30 ml και αυξήστε την ποσότητα σταδιακά, ανάλογα με την όρεξη και τη διάθεσή του. Ξεκινήστε με φρέσκα φρούτα και λαχανικά, συνεχίστε με πρωτεΐνες όπως κοτόπουλο, μοσχάρι, αρνί, χοιρινό. Δίνουμε στο μωρό μας τη δυνατότητα να ανακαλύψει νέες γεύσεις και υφές. Το σιτάρι καθώς και άλλα προϊόντα που περιέχουν γλουτένη καλό είναι να εισάγονται μετά τον 8ο μήνα. Ως τότε δοκιμάστε να εμπλουτίσετε τα γεύματα λαχανικών και φρούτων με κινόα ή αμάρανθο!
Μετά τον 8ο μήνα αλλάξτε την υφή των γευμάτων σε λιγότερο υδαρή και ενθαρρύνετε το μωρό σας να τρώει μόνο του, ξεκινώντας με μικρά stick βρασμένων λαχανικών ή μικρά κομματάκια μαλακών φρούτων. Κυρίως όμως καθίστε με το μωρό και την υπόλοιπη οικογένεια γύρω από το τραπέζι, ψωνίστε μαζί τα υλικά και ετοιμάστε το γεύμα παρέα, απολαύστε χρώματα και μυρωδιές. Επικεντρωθείτε στο ΤΙ και ΠΩΣ έφαγε και όχι στο ΠΟΣΟ. Η προσπάθεια να φάει μόνο του είναι περισσότερο εποικοδομητική ακόμη και αν το αποτέλεσμα είναι ένα λερωμένο πάτωμα και μαλλάκια με φρουτένιες ανταύγειες. Μην το μαλώνετε και μην το πιέζετε να φάει αν δεν θέλει. Και, πολύ βασικό, μη χρησιμοποιείτε το φαγητό σαν τιμωρία ή επιβράβευση.
Δοκιμάστε μαζί!
Καλοκαιρινό smoothie
• 1/4 κούπας ωμά αμύγδαλα, μουσκεμένα σε νερό όλο το βράδυ
• 1/2 κούπα παγωμένες φράουλες
• 1/2 παγωμένη μπανάνα
• 1/4 ώριμο αβοκάντο
• 1 κουταλιά της σούπας λιναρόσπορος
• 1 κούπα παγωμένο νερό
(Μπορείτε να προσθέσετε και λίγο μέλι αν το παιδί σας είναι μεγαλύτερο από 1 έτους)
Χτυπήστε όλα τα υλικά στο μπλέντερ! Είναι ιδανικό για ένα ζεστό καλοκαιρινό πρωινό και τα παιδιά το λατρεύουν.
ΔΙΝΟΥΜΕ:
Μέλι και σοκολάτα: Μετά τους 12 μήνες
Προϊόντα αγελάδος: Μετά τους 12 μήνες, ειδικά όταν υπάρχει αλλεργία ή δυσανεξία
Σιτάρι (Γλουτένη): Μετά τους 8 μήνες
Κρόκο αυγού: Μετά τους 8 μήνες
Ασπράδι αυγού: Μετά τους 10 μήνες
Φράουλες και ακτινίδιο: Μετά τους 12 μήνες
Ξηρούς καρπούς: Μετά τους 12 μήνες
Ευχαριστούμε τη Lauri Ann Robertson για τις συμβουλές της. Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα familywellness.gr για περισσότερες πληροφορίες.
- See more at: http://www.talcmag.gr/Giami-Giami/trofi-gia-skepsi#sthash.XD98mPZh.dpufΤο οξύμωρο είναι ότι ενώ θα έπρεπε να έχουμε προ πολλού σπάσει τα δεσμά του κατοχικού συνδρόμου των παππούδων μας και να προβάλλουμε ένα περισσότερο ισορροπημένο, ψύχραιμο και μεσογειακό μοντέλο διατροφής στα παιδιά μας, συχνά αναπαράγουμε αυτήν την αγχωμένη και προσηλωμένη στην ποσότητα σχέση του παιδιού μας με την τροφή, σχεδόν από τη βρεφική ηλικία.
Εν αρχή ην… ο θηλασμός
Καθοριστικός στη σχέση του παιδιού με το φαγητό είναι, μεταξύ άλλων, και ο θηλασμός. Κυρίως γιατί μαθαίνει στη μαμά να ταΐζει το μωρό όποτε πεινάει και όχι όποτε «πρέπει». Τα θεμέλια της μετέπειτα παχύσαρκης ζωής του χτίζονται πολύ νωρίς, στο μαιευτήριο, όταν γεμίζουμε το στομάχι του μωρού ‒που έχει μέγεθος φουντουκιού‒ με ξένο γάλα γιατί πιστεύουμε ότι πεινάει, και αργότερα όταν δημιουργούμε εμείς ένα πλάνο ωραρίων και ποσότητας, το οποίο μπορεί να μην ανταποκρίνεται στις ανάγκες του δικού μας παιδιού.
Το ότι ο θηλασμός βασίζεται στην αρχή του feeding on demand, σίγουρα βοηθά στο να χτίσουμε μια σωστή σχέση ανάμεσα στο παιδί μας και το φαγητό. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι ενήλικες που θήλαζαν ως μωρά έχουν χαμηλότερη αρτηριακή πίεση, χαμηλότερα επίπεδα χοληστερίνης, φυσιολογικότερο βάρος και λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν διαβήτη τύπου 2 από αυτούς που δεν θήλαζαν. Για τον λόγο αυτόν, ο Οργανισμός συστήνει 6 μήνες αποκλειστικού θηλασμού και συνέχιση του θηλασμού για δύο χρόνια μετά την εισαγωγή των στέρεων τροφών.
Χαρακτηριστική είναι επίσης έρευνα που συμπεραίνει στενή σχέση ανάμεσα στη διάρκεια του αποκλειστικού θηλασμού και την κατανάλωση λαχανικών αργότερα. Οι επιστήμονες κατέληξαν στο ότι ο αποκλειστικός θηλασμός για τουλάχιστον τρεις μήνες προβλέπει μεγαλύτερη κατανάλωση λαχανικών σε σχολική ηλικία (όπως αναφέρει ο παιδίατρος Στέλιος Παπαβέντσης ΜR CPCH, PCH IBLC, 2011). Το μητρικό γάλα προσφέρει ποικιλία στα γευστικά ερεθίσματα του βρέφους και αλλάζει γεύση και σύσταση ανάλογα με το τι τρώει η μητέρα, αντίθετα με τη γευστική μονοτονία της φόρμουλας. Με αυτόν τον τρόπο τα βρέφη γίνονται πιο δεκτικά αργότερα να δοκιμάσουν και να προτιμούν πράσινα λαχανικά. Ο ίδιος καθημερινά στο ιατρείο του διαπιστώνει πως τα παιδιά που θηλάζουν
για καιρό αγαπούν τα πράσινα και πορτοκαλί λαχανικά, το λεμόνι, τα πορτοκάλια και γενικώς τα ξινά. (www.mitrikosthilasmos.com)
Εξίσου σημαντική είναι η σχέση της συνέχισης του θηλασμού με την ισορροπημένη πρόσληψη αγελαδινών γαλακτοκομικών προϊόντων. Αυτό που κατά κανόνα κάνουμε είναι να αντικαθιστούμε το μητρικό γάλα με μεγάλες ποσότητες αγελαδινού γάλακτος σε σκόνη ή συσκευασμένων προϊόντων μεγάλης περιεκτικότητας σε ζάχαρη. Όπως λέει η Lauri Ann Robertson (μοριακή βιολόγος, πιστοποιημένη σύμβουλος γαλουχίας IBCLC, ειδική ολιστικής οικογενειακής υγείας), το να αντικαταστήσουμε το μητρικό γάλα με γάλα και υποπροϊόντα του και όχι με κανονικό φαγητό, τελικά δεν είναι απογαλακτισμός. Απλά έχει αποτέλεσμα οι μητέρες και τα παιδιά τους να δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στην ευκολία και στη γεύση, παρά στην ποιότητα και τη θρέψη.
Μαζί στο τραπέζι
Δείτε την εισαγωγή στέρεων τροφών στο διαιτολόγιο του μωρού σας ως ευκαιρία να επαναπροσδιορίσετε και τη δική σας σχέση με το φαγητό. Προσωπικά μου συνέβη αυτό ακριβώς, όταν το να ξεκινήσω φαγητό στη μικρή Ιωάννα έγινε ένα όμορφο διατροφικό παιχνίδι για μένα αλλά και τα υπόλοιπα (4) μέλη της οικογένειας. Όλα ξεκίνησαν από μια τροφική δυσανεξία της, η οποία περιόριζε κατά πολύ το διαιτολόγιό της. Αναγκαστήκαμε, λοιπόν, παράλληλα με τον θηλασμό, να πειραματιστούμε. Χειροποίητο ρυζάλευρο από μαύρο ρύζι, βρασμένη κινόα, βρώμη με σταφίδες, φρέσκα λαχανικά, αποξηραμένα φρούτα, αβοκάντο με κοτόπουλο, γλυκοπατάτα με μήλο μπήκαν στο δικό της καθημερινό διαιτολόγιο αλλά και στο δικό μας. Τα άλλα δύο παιδιά μου δοκίμαζαν με ενθουσιασμό τις νέες αυτές γεύσεις, το ίδιο και εμείς.
Στα σεμινάρια και τις σθνεδρίες που πραγματοποιεί στο κέντρο ολιστικής οικογενειακής υγείας, η Lauri Ann Robertson υποστηρίζει βασικά πως ο Νο1 κανόνας για την εισαγωγή στέρεων τροφών είναι ο εξής: Δεν υπάρχει κανόνας! Σύμφωνα με τη Lauri Ann Robertson ο βαθμός ετοιμότητας κάθε παιδιού να δεχτεί στερεά τροφή διαφέρει. Αυστηρά χρονοδιαγράμματα και προδιαγεγραμμένες ποσότητες στη βάση των οποίων ένα παιδί ξεκινά να τρώει μπορούν να αγχώσουν τη μαμά και να αποτελέσουν αιτία για μεταγενέστερες διατροφικές διαταραχές στο παιδί.
Καλό είναι να μην ξεκινούμε την εισαγωγή στέρεας τροφής πριν από τους 6 μήνες, καθώς έτσι μειώνουμε τον κίνδυνο εμφάνισης τροφικών δυσανεξιών και παράλληλα αποφεύγουμε τον κίνδυνο τυποποιημένων τροφών. Στο διάστημα από 6-8 μηνών, το μωρό μας αρχίζει να δείχνει ενδιαφέρον για το φαγητό παρακολουθώντας μας να τρώμε. Βάλτε το παιδί να καθίσει μαζί σας, δώστε του να κρατήσει ένα κουταλάκι, ανταποκριθείτε στον ενθουσιασμό του προσφέροντάς του τροφές σε κρεμώδη και υδαρή υφή. Ξεκινήστε με 30 ml και αυξήστε την ποσότητα σταδιακά, ανάλογα με την όρεξη και τη διάθεσή του. Ξεκινήστε με φρέσκα φρούτα και λαχανικά, συνεχίστε με πρωτεΐνες όπως κοτόπουλο, μοσχάρι, αρνί, χοιρινό. Δίνουμε στο μωρό μας τη δυνατότητα να ανακαλύψει νέες γεύσεις και υφές. Το σιτάρι καθώς και άλλα προϊόντα που περιέχουν γλουτένη καλό είναι να εισάγονται μετά τον 8ο μήνα. Ως τότε δοκιμάστε να εμπλουτίσετε τα γεύματα λαχανικών και φρούτων με κινόα ή αμάρανθο!
Μετά τον 8ο μήνα αλλάξτε την υφή των γευμάτων σε λιγότερο υδαρή και ενθαρρύνετε το μωρό σας να τρώει μόνο του, ξεκινώντας με μικρά stick βρασμένων λαχανικών ή μικρά κομματάκια μαλακών φρούτων. Κυρίως όμως καθίστε με το μωρό και την υπόλοιπη οικογένεια γύρω από το τραπέζι, ψωνίστε μαζί τα υλικά και ετοιμάστε το γεύμα παρέα, απολαύστε χρώματα και μυρωδιές. Επικεντρωθείτε στο ΤΙ και ΠΩΣ έφαγε και όχι στο ΠΟΣΟ. Η προσπάθεια να φάει μόνο του είναι περισσότερο εποικοδομητική ακόμη και αν το αποτέλεσμα είναι ένα λερωμένο πάτωμα και μαλλάκια με φρουτένιες ανταύγειες. Μην το μαλώνετε και μην το πιέζετε να φάει αν δεν θέλει. Και, πολύ βασικό, μη χρησιμοποιείτε το φαγητό σαν τιμωρία ή επιβράβευση.
Δοκιμάστε μαζί!
Καλοκαιρινό smoothie
• 1/4 κούπας ωμά αμύγδαλα, μουσκεμένα σε νερό όλο το βράδυ
• 1/2 κούπα παγωμένες φράουλες
• 1/2 παγωμένη μπανάνα
• 1/4 ώριμο αβοκάντο
• 1 κουταλιά της σούπας λιναρόσπορος
• 1 κούπα παγωμένο νερό
(Μπορείτε να προσθέσετε και λίγο μέλι αν το παιδί σας είναι μεγαλύτερο από 1 έτους)
Χτυπήστε όλα τα υλικά στο μπλέντερ! Είναι ιδανικό για ένα ζεστό καλοκαιρινό πρωινό και τα παιδιά το λατρεύουν.
ΔΙΝΟΥΜΕ:
Μέλι και σοκολάτα: Μετά τους 12 μήνες
Προϊόντα αγελάδος: Μετά τους 12 μήνες, ειδικά όταν υπάρχει αλλεργία ή δυσανεξία
Σιτάρι (Γλουτένη): Μετά τους 8 μήνες
Κρόκο αυγού: Μετά τους 8 μήνες
Ασπράδι αυγού: Μετά τους 10 μήνες
Φράουλες και ακτινίδιο: Μετά τους 12 μήνες
Ξηρούς καρπούς: Μετά τους 12 μήνες
Ευχαριστούμε τη Lauri Ann Robertson για τις συμβουλές της. Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα familywellness.gr για περισσότερες πληροφορίες.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου