Ιδανική ιατρική…

 Πρόσφατα, ένας φίλος γιατρός που έτυχε να παρακολουθήσει κάποιο σεμινάριο ιατρικού περιεχομένου, μου μετέφερε την πληροφορία ότι στην παλιά Κίνα οι επιδόσεις των επί μέρους ιατρών-θεραπευτών αξιολογούντο όχι με βάση τον αριθμό των ασθενών που «κουράριζαν», αλλά με βάση το ποσοστό των υγιών ατόμων της περιοχής των! Οι γιατροί είχαν στόχο το να αποτρέπουν την εμφάνιση της αρρώστιας και όχι απλώς να τη θεραπεύουν όταν εμφανιζόταν… Η θέση αυτή (υπέρ της προληπτικής ιατρικής…) είναι πολύ αξιοπρόσεκτη μέσα στις συνθήκες ενός αναπτυσσόμενου
ιδιωτικού «θεραπευτικού συστήματος», που αποβλέπει στην παραγωγή κερδών για τους «θεράποντες»: Όπου η ασθένεια, σε αντίθεση με την υγεία, είναι γενικώς μια κερδοφόρα υπόθεση, της οποίας η αντιμετώπιση εγγράφεται στους λογαριασμούς του ΑΕΠ και αυξάνει το κατά κεφαλήν εθνικό εισόδημα…

Φυσικά οι οπαδοί του ιδιωτικοποιημένου συστήματος υγείας μπορούν να επικαλούνται ηθικούς κώδικες, ιατρικούς όρκους και άλλα ηχηρά παρόμοια, για να υποστηρίξουν την ποιότητα και την ανιδιοτέλεια των ιδιωτικά παρεχομένων ιατρικών υπηρεσιών. Όμως, υπάρχει ένα τουλάχιστον βέβαιο στην όλη κατάσταση: ότι σε ένα δημόσιο σύστημα ο γιατρός θέλει να διώξει τους «πελάτες», ενώ αντίθετα σε ένα ιδιωτικό σύστημα ο γιατρός θέλει να τους κρατήσει και επαυξήσει… Ότι ο δημόσιος γιατρός βολεύεται από την υγεία, ενώ ο ιδιωτικός από την ασθένεια…

Οι αναλύσεις του Ιβάν Ίλιτς, Ζαν Πιερ Ντυπουΐ κ.ά και οι σχολιασμοί του Αντρέ Γκορζ (δες Μισέλ Μποσκέ, Οικολογία και Πολιτική, εκδόσεις Λιβάνη, Αθήνα 1984) όσον αφορά την παροχή των ιατρικών υπηρεσιών στη δεκαετία του ’70 και την αδυναμία τους να βελτιώσουν ουσιαστικά την υγεία, απηχούσαν γενικώς ένα κριτικό πνεύμα και μια διάθεση εξόδου από τα «προοδευτικά στερεότυπα» της εποχής τους: σύμφωνα με τα οποία η διάθεση περισσοτέρων πόρων στον τομέα της υγείας ταυτιζόταν με τη βελτίωση της υγείας και ευεξίας των πολιτών. Η ταυτότητα «περισσότερο = καλύτερο» δεν ίσχυε και εξακολουθεί να μην ισχύει, το δε ζήτημα του κόστους θεραπείας και της επιλογής φθηνών ή ακριβών διαγνωστικών και θεραπευτικών μεθόδων γίνεται ιδιαίτερα «ορατό» υπό συνθήκες οικονομικής κρίσης. Στο ζήτημα αυτό αναφέρεται ο ιατρός Θανάσης Δρίτσας στην Καθημερινή της 28.8.2011 («Ιδανική ιατρική και οικονομική κρίση») .

Γράφει ο Δρίτσας: «Η κοινή λογική υποδεικνύει (σε όσους τη διαθέτουν) ότι η ακριβότερη ιατρική δεν είναι αναγκαία και η ιδανική για τον ασθενή, ενώ η βρετανική λαϊκή σοφία μάς λέει ότι «η κοινή λογική δεν είναι κάτι κοινό» (common sense is something not so common). Η ιατρική εκπαίδευση και οι ιατρικές σχολές έπρεπε αυτονόητα να έχουν ευαισθητοποιήσει τους μελλοντικούς γιατρούς και τα στελέχη της υγείας πάνω στη σχέση κόστους-ωφέλειας όσον αφορά τις ιατρικές πράξεις…».

Η άποψη αυτή του Δρίτσα με παραπέμπει ελαφρώς στις συνθήκες ενός παλιού κωμικού φιλμ, του MASH (Ντόναλντ Σάδερλαντ, Έλιοτ Γκουλντ), που διαδραματιζόταν σε κάποιο στρατιωτικό νοσοκομείο του πολέμου της Κορέας. Εκεί οι γιατροί είχαν τόσο πολύ αφομοιώσει τη σχέση «κόστους- ωφέλειας», ώστε όταν υπήρχε μεγάλη ζήτηση των υπηρεσιών τους, λόγω πολλών μαχών και τραυματισμών, επένδυαν τις ενέργειές τους σε άτομα με υψηλή πιθανότητα επιβίωσης, αφήνοντας τους άλλους να πεθάνουν…

Φυσικά το κωμικό πνεύμα μπορεί να εξωθεί τα πράγματα μέχρι την πιο ακραία συνέπειά τους, αλλά το ίδιο δεν συμβαίνει με ένα σοβαρό άρθρο όπως αυτό του Δρίτσα: Δεν υπερβάλλει, απλώς δείχνει στο ευρύ κοινό τη συσχέτιση οικονομίας και υγείας…

ecoleft.wordpress.com